James Buchanan Duke

Duke, James Buchanan (Biog.)

James Buchanan Duke

Nhà tư bản công nghiệp thuốc lá lớn và nhà từ thiện Hoa Kỳ (1856-1925). Ông thừa hưởng công ty thuốc lá từ người cha đã khởi nghiệp sau Chiến tranh Nội chiến Hoa Kỳ, để cùng anh trai Benjamin (1855-1929) phát triển công việc kinh doanh của gia đình. Năm 1890, các công ty sản xuất thuốc lá chính của Hoa Kỳ sáp nhập để thành lập Công ty Thuốc lá Mỹ (American Tobacco Company) và ông điều hành công ty hợp nhất trên cương vị Chủ tịch công ty. Trong quá trình chiếm lĩnh toàn bộ thị trường Hoa Kỳ, ông tham gia thành lập Công ty Thuốc lá Hít Mỹ (American Snuff Company) năm 1900 và Công ty Xì gà Mỹ (American Cigar Company) năm 1901. Năm 1902, ông cùng các đối tác ở Anh thành lập Công ty Thuốc lá Anh Mỹ (British American Tobacco viết tắt là BAT) sau này phát triển thành một trong các tập đoàn lớn trên thế giới. Công ty của ông không chỉ sản xuất thuốc lá cho thị trường Hoa Kỳ, mà từ năm 1890 đã thấy tiềm năng tiêu thụ lớn ở Trung Hoa. Từ năm 1890 thuốc lá Mỹ được xuất đi Trung Hoa, doanh số bán hàng đã tăng vọt lên 1,25 tỷ điếu vào năm 1902 và lên 12 tỷ điếu vào năm 1916. Năm 1911, Công ty Thuốc lá Mỹ buộc phải giải thể và tách thành các công ty thuốc lá độc lập theo lệnh của Tòa án Tối cao Mỹ nhằm xóa bỏ vị trí độc quyền của công ty này ở Mỹ. Các công ty độc lập đó chính là tiền thân của nhiều công ty sản xuất thuốc lá lớn của Mỹ, như R.J. Reynolds, Liggett & Myers và Lorillard. Lịch sử ngành thuốc lá ghi nhận công lao của ông góp phần thúc đẩy sản xuất và kinh doanh các sản phẩm thuốc lá điếu hiện đại. Trong số các thương hiệu thuốc lá điếu do Công ty Thuốc lá Mỹ phát triển thành công, có thể kể đến 2 sản phẩm thành công nhất của Công ty là "Lucky Strike" (1916) hay "Pall Mall" là một trong số thuốc lá điếu king-size tiên phong (1939) của ngành công nghiệp thuốc lá trên thế giới. Năm 1969, Công ty Thuốc lá Mỹ này đổi tên thành American Brands, và cuối thế kỷ XX tiếp tục đổi tên thành Fortune Brands đánh dấu chương mới khi kết thúc sản xuất kinh doanh thuốc lá.